Opdracht 8, Eerste Wereldoorlog

Afspraak in Nieuwpoort door Ivan Petrus Adriaenssens, 1^e druk 2011

2.       Het eerste wat sneuvelt in een oorlog is de waarheid.

Het is op zijn minst opmerkelijk te noemen met welk een enthousiasme jongeren ten strijde trokken. De algemene opvatting was dat iedereen voor Kerstmis weer thuis zou zijn, maar al snel bleek dat de oorlog lang zou duren en op gruwelijke wijze zou verlopen. Toch bleven er zich steeds jongeren aanmelden.

Noteer op welke wijze dit aspect in je boek naar voren gebracht wordt.

Afspraak in Nieuwpoort is gebaseerd op de waargebeurde verhalen van de Fransman Jean-Marie Philippe De Blic (1890-1914), de Gentenaar Raoul Snoeck (1893-1918) en de Engelse dichter Thomas Ernest Hulme (1983-1917). Er is een fictief personage aan toegevoegd, de Engelsman George Sheldon. Hij vertelt het verhaal en blikt terug op de gebeurtenissen.
De twee Engelsen meldden zich vrijwillig aan voor militaire dienst. Na onderzoek gedaan te hebben, kwam ik er achter dat voornamelijk in Engeland de sociale druk en de propaganda de reden zijn waardoor veel jonge Engelse mannen zich hebben aangemeld. Als je je als man niet aanmeldde voor het leger werd je namelijk als laf beschouwd en kreeg je van de vrouwen een witte veer. Dit was natuurlijk een schande. Ook bestond er de groepsdwang van vrienden en collega’s; je kon niet achterblijven. Kortom, als man had je wat te bewijzen en in deze ‘korte’ oorlog kon je goed je moed tonen. De oorlog was natuurlijk niet kort, maar van tevoren werd hier door iedereen wel zo over gedacht. Dat Hulme zich vrijwillig aanmeldt, is op zijn minst opmerkelijk. Hij is een columnist schrijver en dichter, hij is dus redelijk intellectueel en toch meldt ook hij zich vrijwillig aan. Hulme zal de aanmelding bij het leger ook als een plicht naar zijn vaderland toe hebben gezien. Ik verwacht dat bij Hulme het plichtsbesef een grotere rol heeft gespeeld dan de invloed van propaganda, omdat ik verwacht dat hij als columnist goed wist hoe hij door de sociale druk en propaganda heen moest prikken. De jongeren die dit niet zijn gewend, hebben zich hier waarschijnlijk wel door laten leiden. De Britse overheid doet dit slim en geeft de jongeren een soort schuldgevoel als ze zich niet zouden aanmelden. Zie onderstaande rekruteringsposters.

De Blic heeft zich ook vrijwillig aangemeld bij de marine toen hij achttien jaar oud was. Hij komt uit een vissersfamilie waarin eigenlijk maar twee keuzes voor de hand liggend zijn: of je wordt visser of je gaat bij de marine. Zijn keuze zal waarschijnlijk vanuit economisch perspectief gemaakt zijn. Hij is ruim voor de oorlog bij de marine gegaan, namelijk in 1908. De Blic zal dus minder zijn beïnvloed door propaganda.

Raoul Snoeck is de enige die is opgeroepen voor het leger. Snoeck woont in België en dit land was direct in oorlog met Duitsland. Het boek speelt zich ook af in een oorlogsgebied in België, rond Nieuwpoort. Zijn uiteindelijke droom was het overnemen van de uitgeverij van zijn vader. De oorlog besloot anders.

Het boek geeft goed weer dat de levens van de jongens niet langer werden geleid door hun eigen dromen, maar door de oorlog. Al het enthousiasme, de moed, wilskracht en doorzettingsvermogen werden begraven met de jongens in hun graf.